Wetsvoorstel verplichte verzekering voor zelfstandigen tegen arbeidsongeschiktheid

Na vier jaar voorbereiding heeft demissionair minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid het wetsvoorstel Wet Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) ter internetconsultatie gezet. Een verplichte basisverzekering voor zelfstandigen moet deze groep beter beschermen bij ziekte en arbeidsongeschiktheid. Ook is de bedoeling dat een verplichte verzekering de kosten en risico’s voor de samenleving verlaagt.

Voor wie?

Het wetsvoorstel is vooral van belang voor zelfstandigen die verplicht verzekerd worden voor arbeidsongeschiktheid. Het gaat om zelfstandigen die winst uit onderneming voor de inkomstenbelasting verdienen. Zij krijgen straks recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering als ze door langdurige ziekte niet meer het minimumloon (WML) kunnen verdienen. Dankzij een nieuwe verplichte verzekering lopen ze minder financiële risico’s door ziekte.

Wat regelt de BAZ?

Met de invoering van de voorgestelde wet wordt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen geïntroduceerd. Die bestaat momenteel nog niet voor zelfstandigen. Zelfstandige ondernemers met een verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid (BAZ):

• ontvangen de uitkering nadat ze een jaar ziek zijn geweest. Dit is de wachttijd;
• zijn verzekerd tot hun AOW-leeftijd;
• vragen de verzekering aan bij het UWV;
• krijgen ongeacht hun situatie een verzekering met dezelfde voorwaarden;
• kunnen ook kiezen voor een particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering met minstens dezelfde dekking en premie als de verzekering bij UWV.

Ziek melden

Als zelfstandigen door ziekte hun werk niet meer kunnen doen en verwachten dat dit langdurig zal zijn, kunnen ze zich ziek melden bij UWV. De ziekmelding kan ook in het verleden liggen. Binnen dertien weken beslist UWV of en vanaf wanneer de wachttijd is ingegaan en of deze nog loopt.

Berekening hoogte uitkering

Dit wetsvoorstel vereist dat zelfstandigen arbeidsongeschikt moeten zijn om een uitkering te ontvangen. De hoogte van de uitkering is gebaseerd op het inkomen van de zelfstandige. De uitkering wordt berekend op basis van de gemiddelde belastbare winst per dag uit het kalenderjaar voorafgaand aan de arbeidsongeschiktheid. Bijvoorbeeld: als een zelfstandige op 15 februari 2028 ziek wordt en op 15 februari 2029 arbeidsongeschikt wordt verklaard, wordt gekeken naar de winst uit 2027. Dat moet voorkomen dat de verminderde winst door ziekte na 15 februari 2028 de uitkering beïnvloedt. Hiervan wordt dus 70% ontvangen. Er geldt een maximale uitkering van 100% van het minimumloon. De uitkeringsgrondslag is dus maximaal 142,86% van het WML op jaarbasis.

Premie

De maximale premie voor zelfstandigen met een winst gelijk aan of hoger dan 142,86% van het WML is ongeveer € 195 per maand. Bij een lagere winst is de premie ook lager. De premie wordt elk jaar herzien.

Particuliere verzekering

Zelfstandig ondernemers blijven onder de Wet BAZ de mogelijkheid houden om te kiezen voor een particuliere arbeidsongeschiktheidsverzekering. De dekking en premie onder deze particuliere verzekering moeten dan ten minste gelijk staan aan de dekking en premie onder de Wet BAZ.